Dự Viên Thượng Hải – Khu vườn cổ kính giữa thành phố hoa lệ

1. Giới thiệu Dự Viên - biểu tượng cổ kính của Thượng Hải

Dự Viên được xây dựng năm 1559 bởi Phan Duẫn Đoan (Pan Yunduan) – quan triều Minh – để tặng cha mình với mong muốn cha có nơi nghỉ ngơi thanh tĩnh. Chữ “Dự” (豫) nghĩa là “an lạc, thỏa mãn”, thể hiện tấm lòng hiếu thảo và triết lý sống yên hòa của người xưa.
Trải qua nhiều biến cố lịch sử, khu vườn được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính. Với diện tích hơn 2 hecta, nơi đây nổi bật với hồ nước, hòn non bộ, mái ngói cong và những hành lang uốn lượn — tạo nên một không gian thư giãn giữa lòng thành phố hiện đại.
Giữa nhịp sống sôi động của Thượng Hải, Dự Viên mang đến cảm giác bình yên và hoài cổ, là điểm dừng chân lý tưởng cho du khách muốn tìm hiểu văn hóa, lịch sử và tận hưởng vẻ đẹp kiến trúc truyền thống Trung Hoa.

2. Vị trí và cách di chuyển đến Dự Viên Thượng Hải

• Tránh khung giờ từ 17h–19h, khi khu trung tâm và các tuyến xe buýt rất đông đúc.
• Nếu đi bằng metro, đến sớm (trước 9h) giúp bạn tránh đông và có thời gian thoải mái tham quan.
• Mang theo bản sao hoặc chụp hình địa chỉ tiếng Trung: “黄浦区福佑路168号 豫园” để cho tài xế taxi dễ hiểu hơn.
• Nếu bạn đang ở gần các địa điểm như Bến Thượng Hải, khu Long Môn, việc kết hợp tham quan Dự Viên và đi bộ hoặc metro chuyển tuyến sẽ rất thuận tiện.

3. Lịch sử hình thành và biến động qua các thời đại của Dự Viên

Vào năm Gia Tĩnh thứ 38 nhà Minh (1559), Phan Duẫn Đoan là con trai của Hình bộ Thượng thư Phan Ân thi trượt Lễ Bộ. Để cha ông được an hưởng tuổi già, ông đã nảy ra ý định gom đá đào ao, dựng đình, trồng tre và xây dựng khu vườn trên mấy thửa ruộng ở phía Tây ngôi nhà, đó là khi Dự Viên bắt đầu có những hình hài đầu tiên.

• 1559 (Gia Tĩnh 38 – Nhà Minh): Phan Duẫn Đoan bắt đầu xây Dự Viên để cha – Phan Ân – có nơi an hưởng tuổi già. Khu vườn được khởi dựng từ những thửa ruộng phía Tây ngôi nhà.
• 1562 (Gia Kinh 41 – Nhà Minh): Phan Duẫn Đoan đỗ Tiến sĩ, được bổ nhiệm làm quan xa, tạm ngừng việc xây dựng.

• 1577 (Vạn Lịch 5 – Nhà Minh): Sau khi bị cách chức, ông trở về quê, thuê nghệ nhân Trương Nam Dương thiết kế hòn non bộ và tiếp tục hoàn thiện khu vườn.
• 1590 (Vạn Lịch 18 – Nhà Minh): Khu vườn hoàn thành, đặt tên là Dự Viên (Yu Garden) – nghĩa là “an vui, thỏa mãn”, diện tích khoảng 70 mẫu, trở thành vườn đẹp nổi tiếng Giang Nam.

• Cuối Minh – đầu Thanh: Sau khi Phan Duẫn Đoan qua đời, con cháu không chăm sóc, khu vườn xuống cấp nghiêm trọng.
• 1709 (Khang Hy 48 – Nhà Thanh): Giới quý tộc Thượng Hải xây Linh Uyển / Đông Viên (nay là Nội Viên) gần Miếu Thành Hoàng, khởi đầu giai đoạn tái thiết.

• 1760 (Càn Long 25 – Nhà Thanh): Dự Viên được mua lại từ gia đình họ Phan, trao cho Miếu Thành Hoàng quản lý và trùng tu trong hơn 20 năm, đổi tên thành Tây Viên – nơi tụ họp của giới học giả.
• 1821–1850 (Đạo Quang – Nhà Thanh): Vườn trở thành nơi giao thương. Năm 1842, quân Anh chiếm Dự Viên trong Chiến tranh Nha Phiến lần thứ nhất, nhiều công trình bị thiêu rụi.

• 1855 (Hàm Phong 5 – Nhà Thanh): Quân Thanh đốt phá Dự Viên trong cuộc đàn áp Tiểu Đao Hội.
• 1860 (Hàm Phong 10 – Nhà Thanh): Quân Thái Bình chiếm Thượng Hải, biến Dự Viên thành doanh trại quân sự kiểu Tây; diện tích chỉ còn khoảng 37 mẫu (1868).

• 1875 trở đi (Quang Tự – Nhà Thanh): Vườn bị chia nhỏ cho các văn phòng thương mại, dần mất đi vẻ đẹp ban đầu.
• 1912–1948 (Thời Dân Quốc): Dự Viên được dùng làm trường học; năm 1937, chiến tranh khiến phần lớn công trình bị thiêu rụi.

• 1949–1961 (Trung Quốc hiện đại): Sau khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập, chính quyền Thượng Hải khôi phục Dự Viên. Năm 1961, vườn mở cửa đón khách trở lại.
• 1980s: Dự Viên được công nhận là Di tích văn hóa trọng điểm quốc gia và tiến hành trùng tu quy mô lớn.
• 2003–2024: Hoàn thiện các công trình Hàm Bích Lâu, Thính Đào Các, Hành lang Tí Ngọc Thủy. Năm 2024, ra mắt linh vật IP chính thức của Dự Viên, đánh dấu bước chuyển mình hiện đại.

4. Kiến trúc và các điểm tham quan nổi bật của vườn Dự Viên Thượng Hải

Sự kết hợp của từng không gian trong vườn là một cấu trúc linh hoạt và có thể trùng tu, sửa chữa và điều chỉnh. Toàn bộ không gian Dự Viên thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, thể hiện sức sống mãnh liệt và sức sống của thiên nhiên, đảm bảo du khách đến vườn có cảm giác “hòa theo thiên nhiên”, “học hỏi từ thiên nhiên” dù ở bất kỳ đâu.

Hình thức cấu trúc của Dự Viên là bố cục hình con dao và hòn non bộ được sử dụng làm biểu tượng biến đổi của cảnh quan không gian.

Ở phía Đông Nam, bạn có thể nhìn thấy "Ngư Lạc Tạ" bên kia suối. Có một hành lang phức tạp ở phía Đông, và một gian nhà hình vuông được nối với phía Tây của hành lang phức hợp. Trong gian hàng có một tấm bảng "Hội Tâm Bất Viễn", và một ngôi đình nhỏ ở đầu phía Đông có tên là "Lưỡng Nghi Hiên”.

Đi qua hành lang phức tạp, bên trái là Tháp Vạn Hoa được xây dựng lại vào năm Đạo Quang thứ 23 của nhà Thanh (1843). Đây là địa điểm của Hoa Thần Các vào thời nhà Minh.

Phía đông của Hội Ảnh Lâu là một hành lang dài hướng ra ao, gọi là Tí Ngọc Thuỷ Lang. Ở phía đông của Tí Ngọc Thuỷ Lang là Thính Đào Các. Bên kia ao đối diện với Thính Đào Các là Hàm Bích Lâu hai tầng, còn được gọi là Nam Mộc Điêu Hoa Lâu.


Ở phía Tây Bắc của Hội Ảnh Lâu là Cửu Sư Các. Có một khu rừng tuyết tùng ở phía Tây của Sư Tử Các và một hành lang ở phía Đông dẫn đến Nguyệt Môn.

Để thích ứng với những thay đổi của môi trường xung quanh và thiên nhiên của Dự Viên vào những thời điểm khác nhau, ranh giới của khu vườn đã trải qua quá trình từ đóng sang bán mở rồi lại đóng, cổng vườn chính cũng được chuyển từ đường An Nhân ở phía Đông về phía bắc của Hoa Trì.
 

5. Dự Viên có phải là Miếu Thành Hoàng không?

Người dân địa phương ở Thượng Hải luôn có thói quen gọi cả ba khu vực Miếu Thành Hoàng, Dự Viên và các khu vực thương mại Yuyuan Mall xung quanh là "Miếu Thành Hoàng" .

Về phần tại sao "Miếu Thành Hoàng" ba ký tự lại được ưu tiên hơn "Dự Viên" hai ký tự trong hai địa danh này? Xét về khẩu âm, trong phương ngữ Thượng Hải, Miếu Thành Hoàng (Bính Âm: Cheng Huang Miao) được phát âm rõ ràng và to hơn Dự Viên (Bính Âm: Yuyuan).
Có lẽ chính vì lý do này mà trong tiếng Thượng Hải truyền thống có câu “Đi lượn Miếu Thành Hoàng” (có nghĩa là “đi dạo, đi mua sắm ở Miếu Thành Hoàng”), nhưng lại không có cái gọi là “Đi lượn Dự Viên”.

Đối với cái gọi là "đi lượn Miếu Thành Hoàng", về bản chất không phải là bạn thực sự đến chùa để dâng hương, cũng không phải đi thưởng ngoạn phong cảnh ở Dự Viên mà là để ăn uống, vui chơi và mua sắm ở khu vực Yuyuan Mall xung quanh hai địa điểm này.

Mô hình này không chỉ là kết quả của hàng thập kỷ quy hoạch, thiết kế và thực hiện mà còn liên quan chặt chẽ đến quá trình phát triển lịch sử của khu vực Miếu Thành Hoàng và Dự Viên.

Như vậy, nếu các bạn du lịch Thượng Hải và muốn đến Dự Viên nhưng trong lịch trình tour không có địa điểm là Dự Viên mà có Miếu Thành Hoàng thì yên tâm là địa điểm này chính là "Trung tâm du lịch Dự Viên" nói trên, các bạn có thể tham quan trung tâm thương mại và các toà nhà lộng lẫy, cũng như có cơ hội tham quan cả hai địa điểm kể trên nếu có thời gian nhé!

6. Kinh nghiệm du lịch vườn Dự Viên (Yu Garden) Thượng Hải

Dự Viên không chỉ là khu vườn cổ nổi tiếng nhất Thượng Hải mà còn là điểm tham quan mang đậm dấu ấn văn hóa Giang Nam. Dưới đây là những kinh nghiệm hữu ích từ Elite Tour giúp bạn có chuyến khám phá trọn vẹn.

6.1 Nên đi Dự Viên Trung Quốc mùa nào?

• Mùa xuân (tháng 3–4) và Thượng Hải mùa thu (tháng 9–11) là thời điểm lý tưởng: Thời tiết mát mẻ, cảnh quan hoa lá rực rỡ.
• Mùa hè (7–8) và mùa đông (12–2) vẫn có thể đi, nhưng thường đông khách hoặc thời tiết nóng/lạnh.
• Nếu muốn tránh đông và chụp ảnh đẹp, hãy đến ngay khi mở cửa (khoảng 9h sáng) hoặc sau 15h chiều.

6.2 Thời gian mở cửa và cách mua vé

• Giờ mở cửa: 9:00 – 16:30 (đóng cửa vào thứ Hai).
• Giá vé:
  • Khoảng 40 NDT mùa cao điểm (tháng 4–6 & 9–11).
  • Khoảng 30 NDT mùa thấp điểm (tháng 7–8 & 12–3).
  • Trẻ em nhỏ được miễn hoặc giảm giá theo quy định.
• Cách mua vé: Nên đặt trước qua các nền tảng như Ctrip, WeChat, Trip.com để tránh xếp hàng.
• Tránh đến cuối giờ vì nhiều khu vườn đóng sớm, khách bắt đầu đông.
• Thời gian mở cửa và giá vé mang tính tham khảo, nên kiểm tra lại trước khi đi.

6.3 Gợi ý kết hợp các điểm tham quan khác

Khu Dự Viên nằm ngay trung tâm khu phố cổ Thượng Hải, rất thuận tiện để kết hợp tham quan:

• Miếu Thành Hoàng: Chỉ cách vài bước chân, nơi bạn có thể chiêm bái và tìm hiểu văn hóa tín ngưỡng địa phương.
• Yuyuan Mall: Trung tâm mua sắm – ẩm thực sầm uất, nổi tiếng với các cửa hàng lưu niệm và món ăn truyền thống.
• Lịch trình gợi ý: Buổi sáng đi Dự Viên -> Dạo Yuyuan Mall mua sắm, ăn nhẹ → Tham quan Miếu Thành Hoàng.

Tổng kết:

Dự Viên không chỉ là biểu tượng cổ kính của Thượng Hải mà còn là điểm giao thoa giữa lịch sử, văn hóa và nhịp sống hiện đại.  Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình vừa khám phá nét cổ xưa, vừa trải nghiệm sự sôi động của thành phố bậc nhất Trung Hoa, thì Tour du lịch Thượng Hải chính là lựa chọn lý tưởng.